MERİDYENLER
İnsan bedensel, zihinsel ve ruhsal özellikleri açısından içinde yaşadığı evrenle paralellik gösterir, bir başka deyişle; insan, bir mikro kosmosdur. Tıpkı dünyada olduğu gibi insan bedeninde de meridyenlerin var olduğu düşünülmektedir. Buna göre, vücudumuzdan on dört tane meridyen geçmektedir. Bunlardan ikisi ana, -yönetici- meridyenlerdir; vücudun tam ortasından geçerek vücudu iki eşit parçaya ayırırlar ve diğer tüm meridyenlerin sorumluluğu ve idaresi “idare” ve “oluşum” diye adlandırılan bu iki meridyene aittir. Kalan oniki meridyenden altısı temel meridyenleri oluşturur ve geçtiği hat üzerindeki organların adını alır: karaciğer, dalak/pankreas, mide, safra kesesi, idrar torbası, böbrek meridyeni. Diğer altı meridyen ise akciğer, kalın bağırsak, ince bağırsak, kalp, perikart ve üçlü ısıtıcı (triple burner) meridyenleridir; bu meridyenler kollardan geçip doğrudan organlardan geçmedikleri için temel meridyenlerin uyarılması ile uyarılırlar. Ayrıca, meridyenler üzerinde toplam 360 tane akupunktur noktası bulunmaktadır.
Organların görevlerini yerine getirebilmeleri ve sağlıklı çalışabilmeleri için chi enerjisinin orantılı ve istikrarlı bir şekilde vücutta dolaşması gerekir. Vücuda dengeli dağılan bu enerji sağlığın temelini oluşturur. Enerji vücutta meridyenler boyunca akar ve organlara iletilir. Bir meridyendeki dengesizlikler, sapmalar veya tıkanmalar o meridyenin geçtiği organlara da dengesizlik diğer bir deyişle rahatsızlık getirir.
Her meridyenin chi enerjisini aldığı ve aktif olduğu belli saatler vardır. Bu saatler yirmi dört saatin ikişer saatlik dilimlere bölündüğü zaman aralıklarıdır. (Her meridyenin aktif olduğu saatlerde yapılan refleksoloji seansları oldukça faydalıdır.) Buna göre her meridyen kendi saatinde maksimum güce ulaşırken olası bir tıkanıklık veya aksama durumunda saati gelen meridyene bağlı organlar sinyal vermeye başlarlar. Bu sinyalleri tespit etmek ve anlamak açısından meridyenler ve bağlı oldukları organlar hakkında bilgi sahibi olmak bir avantajdır. Bir organın ve meridyeninin en ağır çalıştığı zaman dilimi ise en aktif olduğu saatin on iki saat sonraki karşıt zaman dilimidir.
Meridyenler yukarıdan aşağıya, aşağıdan yukarıya doğru geçerler. Bazı meridyenler Yin’i* bazıları ise Yang’ı* temsil eder. Yin enerjisi topraktan gelir, yang ise güneşten. Meridyenler birbirleriyle sıkı bir ilişki ve iletişim içindedir. Her meridyenin bir eş meridyeni vardır. Bir meridyenin bitiş noktası diğer meridyenin başlangıç noktasına bağlıdır. Örneğin dalak meridyeninin bitiş noktası kalp meridyeninin başlangıç noktasına denk gelir. Enerji akımı bir meridyenden diğerine geçer. Yani dolaylı yoldan bütün meridyenler birbirine bağlıdır diyebiliriz. Buradan yola çıkarak birbirleriyle ilgisiz gibi görünen sağlık sorunlarının aslında birbiriyle ilişkisi olabileceğini bilerek çözüme yönelik daha köktenci, kapsayıcı ve sağduyulu adımlar atabiliriz.
Meridyenleri, bedeniniz üzerinde görünmez boru hatları olarak düşünebilirsiniz. Geleneksel Çin Tıbbı'na göre her biri bedenin akışından sorumlu 12 ana meridyen mevcuttur. Herhangi birinin üzerindeki tıkanıklık ya da kopukluk bağlantılı olduğu organ ile alakalı fiziksel ya da zihinsel hastalıklara neden olur.
Meridyen hatları boyunca akupunktur ya da masaj yaptırılabilir. Ancak bunlar teknik bilgidir ve tecrübeli bir meridyen uzmanı ile çalışabilir. Ya da siz her fırsat bulduğunuzda bedeninizde ellerinizi dolaştırıp, acı hissettiğiniz noktada durup, orayı ovuşturabilirsiniz.
Hangi meridyenin hangi saatlerde aktif olduğu organ alakası, olası hastalık belirtileri, duygusunun ne olduğunu yaklaşık olarak sıralanmıştır:
İDARE ANA MERİDYENİ:
Yangı temsil eder. Bütün yang meridyenlerini idare eder. Dengesizlik ve tıkanma durumunda bel kemiği ve sinir sistemi sorunları oluşur.
***
OLUŞUM ANA MERİDYENİ:
Yin’i temsil eder ve yin meridyenlerini yönetir. Döllenme anında, bir başka değişle hayatın başlangıç noktasında oluşur. Dengesizlik ve tıkanma durumunda konuşma sorunları ve kısırlık oluşur. Küçük bir not; bazı meridyenlerdeki tıkanıklıklar nasır, mantar, siğil vb. şekillerde ayağa yansıması gibi, ayak anatomisiyle uyumsuz ayakkabı ve koşullar da ayaklardaki enerji kanallarında tıkanıklığa sebep olabilir.
***
KARACİĞER MERİDYENİ:
Metabolizmanın en önemli organlarındandır. Karaciğer, chi enerjisinin ve kanın saklanması, regüle edilmesi, dolaşımı ve organizmadan atılmasına yardımcı olur. İç organların hareketlerindeki dengeyi sağlar. Hayata gösterilen ilgi veya ilgisizlik bu meridyendeki dengeyle sıkı bir ilişki içindedir.
Ying’i temsil eder. Eş meridyeni safra kesesidir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 01:00 – 03:00'dir. Bu saat aralığında bütün gün incebarsaktan gelen gıdaları işleyip, diğer organlarda üretilen atık ve toksik maddeleri işledikten sonra ürünleri safraya ve kana verir. Fakat bu saatlerde uyumazsak iş eksik olur ve kan diğer organlara dağılır. Karaciğer de görevini tam yapamadığı için hastalıkların yolu açılır. Kaliteli uyku karaciğer iyileşmesi ve tazelenmesi için büyük önem taşır. İyi uyku karaciğerde kan ve enerjinin artmasını, iyice çoğalmasını sağlar.
Kanın pıhtılaşmasını etkiler. Sinir sistemini kontrol eder. Dengesizliği durumunda depresyon, kızgınlık gibi psikolojik sorunlara sebep olabilir.
Düzeni sever, hüzün ve üzüntüyü sevmez. Hayata bağlı olma ya da olmama bu meridyenle ilgilidir. Gözler karaciğerin aynasıdır, parıltısı ise tırnaklardan bellidir. Eğer karaciğer hattı boşsa tırnaklar kırılgandır.
Genital organların fonksiyonlarını düzenler. Karaciğer, dalak, mide sorunları, cinsel organlarda egzama, düşük sperm sayısı, iktidarsızlık, cinsel arzularda azalma, ayak başparmağında gut, mantar, varis, diz ağrısı, gözyaşları, vücut kokusu, ciltte kaşıntı, döküntü ve alerji sorunları, bu meridyendeki tıkanıklıktan kaynaklanabilir. Duygusu ''öfke''dir.
***
AKCİĞER MERİDYENİ:
Yaşam enerjisi dediğimiz havadaki ''Chi'' enerjisini alıp, vücuda dağıtmasından sorumludur. Akciğer kanı ve enerjiyi tazeleyerek kişiyi güne hazırlar. Yin’i temsil eder. Eşi bağırsak meridyenidir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 03:00-05:00'dir.
Cildin görünümüyle ilgilidir. Solunumu kontrol eder. Bu meridyendeki tıkanıklık astım, öksürük, dolu göğüs gibi sorunlara yol açar. Duygusu ''üzüntü'' dür.
***
KALINBAĞIRSAK MERİDYENİ:
Bedene giren besin maddelerinin işlendikten sonra atılmasını, bedenin arındırılmasını sağlar. Sindirimden kalın atıkların rahat atılması için kalınbağırsak bir miktar sıvıyı emer. Bu sıvı dengesi açısından vücut için ayrıca faydalıdır. Sabah ılık su içmek mide ve bağırsakları düzenler, toksinleri kovar. Özellikle sıcak suyun içine konulan zencefil parçaları dalak ve mideyi güçlendirir. Yang’ı temsil eder. Eş meridyeni akciğerdir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 05:00 – 07:00’dir.
Kan dolaşımına etki ederek, fiziksel ve zihinsel durumu iyileştirir. Sindirimi düzenler. Kabızlık, ishal, gaz, parmak uçlarında soğukluk, mide ağrısı v.b. sorunlara yol açabilir.
Bu meridyendeki tıkanıklık kişiyi psikolojik olarak rahatsız eder ve motivasyon kaybı, sık nefes alıp verme gibi durumlar olabilir. Duygusu ''üzüntü''dür.
***
MİDE MERİDYENİ:
Hazımdan sorumludur. Fiziksel ve ruhsal gıdayı hazmetmekte görevli olan mide hazımsızlık çektiği zaman bu hazımsızlığı diğer organlara da aktaracağı için son derece önemli bir organdır. Yang’ı temsil eder. Eşi dalak/pankreas meridyenidir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 07:00 – 09:00’dur. Kalvaltının bu saate denk getirilmesi doğru bir davranış olacaktır. Uzun süre bu saatlerde kahvaltının yapılmaması kardiyoserebrovasküler hastalıklara, karaciğer ve safra yolları hastalıklarına sebep olabilir.
Akışındaki tıkanıklık asidite, gastrit, karında gurultu-şişkinlik, kusma, ishal, iştahsızlık, midede ağrı - spazm, açlık hissi, hıçkırık, kabızlık, yorgunluk, zayıflık, akne, fıtık, kolik, apandisit, ağrılı regl, yumurtalık sorunu, göğüs kisti, bacak ve diz ağrısı gibi sorunlarına sebep olabilir.
Hayata bakış ve istekte azalma, ağızda kuruluk, şişme, ağrı, diş kökleri hastalığı ve kadın hastalıkları tıkanıklıktan kaynaklanabilir. Duygusu ''endişe''dir.
***
DALAK/PANKREAS MERİDYENİ:
Kanın oluşumu ve düzgün akışından sorumludur. Uzak Doğu felsefesine göre dalak doğumdan sonra var olmanın temelindeki organlardan birisidir. Yin’i temsil eder. Mide meridyeniyle eştir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 09:00 – 11:00’dir. Bu saatlerde yapılan egzersizler dalak meridyenini aktive eder.
Kullanılmış kırmızı kan hücrelerini yok edip zararlı bakterileri yok edip zararlı bakterileri nötralize eden yapılar oluşturur. Kas hastalıkları, felçlerde, ağız hastalıklarında, diabet ve gutta etkilidir.
Dengesizliğinde, zayıf adaleler, renksiz ve kuru dudaklar, göğüste kist, kol altı lenflerinde şişme, rahimde kist, adet sorunları, bacak ve diz ağrıları, ödem ve mantar gibi rahatsızlıklar olabilir.
Dalak/Pankreas meridyeni vücuttaki sıvı-elektrolit düzenlenmesinde, bağışıklık sistemi rahatsızlıkları ve alerjide etkilidir. Dolayısıyla ödem bu meridyendeki tıkanıklıktan kaynaklanabilir. Psikolojik olarak kişi çok düşünür ve endişeye kapılabilir, sürekli yeme ihtiyacı içerisinde olabilir. Düşünce ve endişe dalağa zarar verir.
***
KALP MERİDYENİ:
Kalp kanı ve damarları idare eder, kan dolaşımını düzenler. Kalp meridyenin en yüksek olduğu zaman diliminde vücut, yang enerjisinin en üst anındadır ama artık azalmaya başlamaktadır. Ying enerjisi de en düşük olduğu zamandır. İşte bu anda istirahat etmek, şekerleme yapmak vücut enerjisini tazeler. Kalp meridyeninin regülasyonu depresyonu yok eder. Rahatlamak için gün içinde kısa bir uyku, sakin ve rahat oturup ruh ve zihni beslemek ve çeşitli meditasyon teknikleri uygulamak rahatlatıcı faaliyetlerdir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 11:00 – 13:00’dür.
Bu meridyen zihinsel tesir gösterir. Düşünmenin aktifliğini ve hafızayı yönetir. Dengesizliğinde sinirsel gerilim başlar. Akıştaki tıkanıklık durumunda ise kolun iç tarafından ağrı, uyuşma, serçe parmakta ağrı veya tutukluk, uykusuzluk, unutkanlık, mantıksız hareketler olabilir. Duygusu ''sevinç'' tir.
***
İNCEBAĞIRSAK MERİDYENİ:
Dışarıdan bedene giren besin maddelerini alır ve bunları kullanabilir hale getirir. Mahsül toplayan başkan diye tanımlanır. Kulakta çınlama, uğultu, iştime bozukluklarında etkilidir. Yangı temsil eder. Eşi kalp meridyenidir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 13:00 – 15:00’dir. Bu saat aralığında sindirim başlamıştır. Ağızdan alınan, çiğneyerek tükürük enzimleri ile parçalanmış gıda, mide özsuyu asidi ile iyice mama kıvamına gelince ince barsaklara geçer. Bu sırada pankreas ve safra enzimleri de bu geçişe katılırlar. Uzun süreli düzensiz beslenme enerjiyi azaltarak çeşitli hastalıkları başlatır. Serçe parmağa masaj yapmak veya kolları sallamak incebağırsak meridyenini aktive eder.
Kalp meridyenine yardım eder. Kalp meridyeninin enerjiyi karnın alt bölgesinde tutmasına destektir. Öfke, şok, keder, üzüntü, hüzün gibi duygular karnın alt kısmında toplanır. Böyle bir durumda sırtın alt kısmında ağrı olabilir. Bu meridyendeki tıkanıklık kolun iç tarafın da ağrı, uyuşma, el küçük parmağında ağrı veya tutukluk veya beyaz leke, uykusuzluk, unutkanlık gibi sorunlara yol açabilir. Duygusu ''sevinç''tir.
***
MESANE (İDRAR TORBASI) MERİDYENİ:
Bu meridyen böbreklerin faaliyetini düzenlemeden sorumludur. Böbreğe yaşamsal gücün depolanmasında yardımcıdır. Tüm organların yöneticisidir. Mesane (İdrar Torbası) iyi çalışmazsa sistem toksinlerle zehirlenir. Yangı temsil eder. Böbrek meridyeniyle eştir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 15:00 – 17:00'dir. Bu saatlerde doğru kararlar verilir. Canlılık üst düzeydedir. Çalışma etkinliği yüksektir.
Meridyenin noktaları organizmanın birinci seviyede koruyusudur. Dengesizlik halinde büyük sinirsel gerginlik yaşanır ve kişi aşırı tepki verebilir. Genellikle sırtın altındaki kaslar sertleşir.
Baş ağrısı, saç dökülmesi, omurgada tutukluk, ense ve bel ağrıları, hemoroit, varis, siyatik ağrı, bacaklarda kramp ve kaslarda kasılma gibi sıkıntılar akıştaki tıkanıklığın göstergeleri olabilir. Duygusu ''korku''dur.
***
BÖBREK MERİDYENİ:
Esas fonksiyonu tuz ve su değişimini dengelemektir. İrade, kararlılık, libido ile ilgilidir. Kemik sistemi, kulak, beyin, saç ve kıllar bağlantılıdır. Ying’i temsil eder. İdrar meridyeniyle eştir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 17:00 – 19:00’dur.
Böbrekler Chi enerjisinin depolandığı yerdir. Bu enerji vücuda hayati faaliyet ve canlılığı verir. Böbreklerin iyi çalışmaması toksinlerin birikmesine, kan dolaşımının iyi olmamasına sebep olur.
Bacaklarda terleme ya da yanma, idrar tutamama ya da geç çıkma, kulaklarda çınlama, uğultu, kuru cilt, gözaltında şişme, leke, korku, melankoli, uykusuzluk ya da cinsel sorunlar, şiş ayak bilekleri, varis, yüksek tansiyon, akciğerlerde kist, kasıklarda egzama ve mantar, kısırlık, bu meridyendeki tıkanıklığın sebep olduğu problemler olabilir. Duygusu ''korku'' dur.
***
PERİKARDİUM (PERİKARD) MERİDYENİ:
Perikard kalbin ve kan dolaşımının yöneticisidir. Kalbi saran zardır, koruyucudur. Kalbin en önemli işlevini yerine getirirken rahat çalışacağı kaygan bir ortam yaratır. Seksüel meridyendir. Ying’i temsil eder. Üçlü ısıtıcı eş meridyenidir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 19:00 – 21:00’dir.
Kalbin kalkanıdır, görevi kalbi fazla yorulmaktan korumaktır. Eğer perikardı korursak hastalık kalbe gelmez. Stresin etkileri kalbe ulaşmadan önce perikardium üzerinde kendini belli eder.
Bu meridyendeki dengesizlik baş dönmesi, duygusal gerginlik, tansiyon rahatsızlıkları, uykusuzluk, karanlık korkusu, zayıflık, kol altında acı, şişkinlik, dirseklerde egzama, sıcak avuçlar, el orta parmağında egzama, siğil ve beyaz leke gibi sıkıntılara sebep olabilir. Duygusu ''sevinç''tir.
***
TRIPLE BURNER (ÜÇLÜ ISITICI) MERİDYENİ:
Bu meridyen hiç bir organa denk gelmese de tüm organlar bu meridyen tarafından korunur. Vücut sıcaklığı dengesi bu meridyenin görevidir. Yang'ı temsil eder. Perikart meridyeniyle eştir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 21:00 – 23:00’dür. Bu saatlerde ying enerjisi en tepededir ama azalmaya başlamak üzeredir.
Genelde tıkanıklık durumunda, gözün arka kısmında ağrı, kulaklarda sıkıntılar, omuz ağrısı, kollarda tutukluk ve ağrı olabilir. Üst ısıtıcıda bozukluk varsa yaylanarak yürüyüş bozulmuş, baş öne eğiktir. Orta ısıtıcıda bir bozukluk varsa sindirim bozulmuştur. Alt ısıtıcıda bir sıkıntı var ise üreme organ fonksiyonlarında zayıflama olabilir. Duygusu ''sevinç''tir.
***
SAFRA KESESİ MERİDYENİ:
Bu meridyen karar vermek ve yargılamak ile görevli olduğu için kızgınlık ve ani kararlar chi enerjisinin bu organda gereğinden fazla olmasıyla ilişkilidir. Kararsızlık ise bu organdaki chi enerjisinin azlığına işarettir. Sinir, kas ve eklemlerde etkilidir. Cesur olmayı sağlar. Kararlı ve dengeli olmanın organıdır. Savaşçılığın ve casaretin organı olarak tanımlanır. En uzun meridyendir, uzun bir yol kat ettiği için bu meridyendeki tıkanıklıklar bir çok soruna yol açabilir. Yang'ı temsil eder. Eş meridyeni karaciğerdir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 23:00 – 01:00’dir. Bu saatte uyumayanlar çeşitli rahatsızlıklara maruz kalabilirler. Bu saatler bizim uyku saatimiz olsa da aslında bu meridyenin asıl çalışma saatidir. Gece atıştırması, uyurken sindirim sisteminin çalışmasına neden olur. Uzun sürede safra düzensiz akar, safra yetersiz olur. Bu durumda en belirgin bulgulardan biri yağlı saçtır. Akşam 19.00’dan sonra gıda alımı kısıtlanmalıdır.
Bu meridyendeki tıkanıklık şakaklarda ağrı, boyunda ağrı ve tutukluk , göz ve kulaklarda zayıflık, diz sorunları, 4.ayak parmağında nasır, astım, zona, omuz ve kasıklarda ağrı, diz sorunları, kalçada ağrı gibi sorunlar yaratabilir. Duygusu ''öfke''dir.
*Yin ve yang iki karşıt güçtür; Yin dişi, negatif iken yang erkek ve pozitiftir; bir araya gelerek Chi’yi oluştururlar.
İnsan bedensel, zihinsel ve ruhsal özellikleri açısından içinde yaşadığı evrenle paralellik gösterir, bir başka deyişle; insan, bir mikro kosmosdur. Tıpkı dünyada olduğu gibi insan bedeninde de meridyenlerin var olduğu düşünülmektedir. Buna göre, vücudumuzdan on dört tane meridyen geçmektedir. Bunlardan ikisi ana, -yönetici- meridyenlerdir; vücudun tam ortasından geçerek vücudu iki eşit parçaya ayırırlar ve diğer tüm meridyenlerin sorumluluğu ve idaresi “idare” ve “oluşum” diye adlandırılan bu iki meridyene aittir. Kalan oniki meridyenden altısı temel meridyenleri oluşturur ve geçtiği hat üzerindeki organların adını alır: karaciğer, dalak/pankreas, mide, safra kesesi, idrar torbası, böbrek meridyeni. Diğer altı meridyen ise akciğer, kalın bağırsak, ince bağırsak, kalp, perikart ve üçlü ısıtıcı (triple burner) meridyenleridir; bu meridyenler kollardan geçip doğrudan organlardan geçmedikleri için temel meridyenlerin uyarılması ile uyarılırlar. Ayrıca, meridyenler üzerinde toplam 360 tane akupunktur noktası bulunmaktadır.
Organların görevlerini yerine getirebilmeleri ve sağlıklı çalışabilmeleri için chi enerjisinin orantılı ve istikrarlı bir şekilde vücutta dolaşması gerekir. Vücuda dengeli dağılan bu enerji sağlığın temelini oluşturur. Enerji vücutta meridyenler boyunca akar ve organlara iletilir. Bir meridyendeki dengesizlikler, sapmalar veya tıkanmalar o meridyenin geçtiği organlara da dengesizlik diğer bir deyişle rahatsızlık getirir.
Her meridyenin chi enerjisini aldığı ve aktif olduğu belli saatler vardır. Bu saatler yirmi dört saatin ikişer saatlik dilimlere bölündüğü zaman aralıklarıdır. (Her meridyenin aktif olduğu saatlerde yapılan refleksoloji seansları oldukça faydalıdır.) Buna göre her meridyen kendi saatinde maksimum güce ulaşırken olası bir tıkanıklık veya aksama durumunda saati gelen meridyene bağlı organlar sinyal vermeye başlarlar. Bu sinyalleri tespit etmek ve anlamak açısından meridyenler ve bağlı oldukları organlar hakkında bilgi sahibi olmak bir avantajdır. Bir organın ve meridyeninin en ağır çalıştığı zaman dilimi ise en aktif olduğu saatin on iki saat sonraki karşıt zaman dilimidir.
Meridyenler yukarıdan aşağıya, aşağıdan yukarıya doğru geçerler. Bazı meridyenler Yin’i* bazıları ise Yang’ı* temsil eder. Yin enerjisi topraktan gelir, yang ise güneşten. Meridyenler birbirleriyle sıkı bir ilişki ve iletişim içindedir. Her meridyenin bir eş meridyeni vardır. Bir meridyenin bitiş noktası diğer meridyenin başlangıç noktasına bağlıdır. Örneğin dalak meridyeninin bitiş noktası kalp meridyeninin başlangıç noktasına denk gelir. Enerji akımı bir meridyenden diğerine geçer. Yani dolaylı yoldan bütün meridyenler birbirine bağlıdır diyebiliriz. Buradan yola çıkarak birbirleriyle ilgisiz gibi görünen sağlık sorunlarının aslında birbiriyle ilişkisi olabileceğini bilerek çözüme yönelik daha köktenci, kapsayıcı ve sağduyulu adımlar atabiliriz.
Meridyenleri, bedeniniz üzerinde görünmez boru hatları olarak düşünebilirsiniz. Geleneksel Çin Tıbbı'na göre her biri bedenin akışından sorumlu 12 ana meridyen mevcuttur. Herhangi birinin üzerindeki tıkanıklık ya da kopukluk bağlantılı olduğu organ ile alakalı fiziksel ya da zihinsel hastalıklara neden olur.
Meridyen hatları boyunca akupunktur ya da masaj yaptırılabilir. Ancak bunlar teknik bilgidir ve tecrübeli bir meridyen uzmanı ile çalışabilir. Ya da siz her fırsat bulduğunuzda bedeninizde ellerinizi dolaştırıp, acı hissettiğiniz noktada durup, orayı ovuşturabilirsiniz.
Hangi meridyenin hangi saatlerde aktif olduğu organ alakası, olası hastalık belirtileri, duygusunun ne olduğunu yaklaşık olarak sıralanmıştır:
İDARE ANA MERİDYENİ:
Yangı temsil eder. Bütün yang meridyenlerini idare eder. Dengesizlik ve tıkanma durumunda bel kemiği ve sinir sistemi sorunları oluşur.
***
OLUŞUM ANA MERİDYENİ:
Yin’i temsil eder ve yin meridyenlerini yönetir. Döllenme anında, bir başka değişle hayatın başlangıç noktasında oluşur. Dengesizlik ve tıkanma durumunda konuşma sorunları ve kısırlık oluşur. Küçük bir not; bazı meridyenlerdeki tıkanıklıklar nasır, mantar, siğil vb. şekillerde ayağa yansıması gibi, ayak anatomisiyle uyumsuz ayakkabı ve koşullar da ayaklardaki enerji kanallarında tıkanıklığa sebep olabilir.
***
KARACİĞER MERİDYENİ:
Metabolizmanın en önemli organlarındandır. Karaciğer, chi enerjisinin ve kanın saklanması, regüle edilmesi, dolaşımı ve organizmadan atılmasına yardımcı olur. İç organların hareketlerindeki dengeyi sağlar. Hayata gösterilen ilgi veya ilgisizlik bu meridyendeki dengeyle sıkı bir ilişki içindedir.
Ying’i temsil eder. Eş meridyeni safra kesesidir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 01:00 – 03:00'dir. Bu saat aralığında bütün gün incebarsaktan gelen gıdaları işleyip, diğer organlarda üretilen atık ve toksik maddeleri işledikten sonra ürünleri safraya ve kana verir. Fakat bu saatlerde uyumazsak iş eksik olur ve kan diğer organlara dağılır. Karaciğer de görevini tam yapamadığı için hastalıkların yolu açılır. Kaliteli uyku karaciğer iyileşmesi ve tazelenmesi için büyük önem taşır. İyi uyku karaciğerde kan ve enerjinin artmasını, iyice çoğalmasını sağlar.
Kanın pıhtılaşmasını etkiler. Sinir sistemini kontrol eder. Dengesizliği durumunda depresyon, kızgınlık gibi psikolojik sorunlara sebep olabilir.
Düzeni sever, hüzün ve üzüntüyü sevmez. Hayata bağlı olma ya da olmama bu meridyenle ilgilidir. Gözler karaciğerin aynasıdır, parıltısı ise tırnaklardan bellidir. Eğer karaciğer hattı boşsa tırnaklar kırılgandır.
Genital organların fonksiyonlarını düzenler. Karaciğer, dalak, mide sorunları, cinsel organlarda egzama, düşük sperm sayısı, iktidarsızlık, cinsel arzularda azalma, ayak başparmağında gut, mantar, varis, diz ağrısı, gözyaşları, vücut kokusu, ciltte kaşıntı, döküntü ve alerji sorunları, bu meridyendeki tıkanıklıktan kaynaklanabilir. Duygusu ''öfke''dir.
***
AKCİĞER MERİDYENİ:
Yaşam enerjisi dediğimiz havadaki ''Chi'' enerjisini alıp, vücuda dağıtmasından sorumludur. Akciğer kanı ve enerjiyi tazeleyerek kişiyi güne hazırlar. Yin’i temsil eder. Eşi bağırsak meridyenidir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 03:00-05:00'dir.
Cildin görünümüyle ilgilidir. Solunumu kontrol eder. Bu meridyendeki tıkanıklık astım, öksürük, dolu göğüs gibi sorunlara yol açar. Duygusu ''üzüntü'' dür.
***
KALINBAĞIRSAK MERİDYENİ:
Bedene giren besin maddelerinin işlendikten sonra atılmasını, bedenin arındırılmasını sağlar. Sindirimden kalın atıkların rahat atılması için kalınbağırsak bir miktar sıvıyı emer. Bu sıvı dengesi açısından vücut için ayrıca faydalıdır. Sabah ılık su içmek mide ve bağırsakları düzenler, toksinleri kovar. Özellikle sıcak suyun içine konulan zencefil parçaları dalak ve mideyi güçlendirir. Yang’ı temsil eder. Eş meridyeni akciğerdir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 05:00 – 07:00’dir.
Kan dolaşımına etki ederek, fiziksel ve zihinsel durumu iyileştirir. Sindirimi düzenler. Kabızlık, ishal, gaz, parmak uçlarında soğukluk, mide ağrısı v.b. sorunlara yol açabilir.
Bu meridyendeki tıkanıklık kişiyi psikolojik olarak rahatsız eder ve motivasyon kaybı, sık nefes alıp verme gibi durumlar olabilir. Duygusu ''üzüntü''dür.
***
MİDE MERİDYENİ:
Hazımdan sorumludur. Fiziksel ve ruhsal gıdayı hazmetmekte görevli olan mide hazımsızlık çektiği zaman bu hazımsızlığı diğer organlara da aktaracağı için son derece önemli bir organdır. Yang’ı temsil eder. Eşi dalak/pankreas meridyenidir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 07:00 – 09:00’dur. Kalvaltının bu saate denk getirilmesi doğru bir davranış olacaktır. Uzun süre bu saatlerde kahvaltının yapılmaması kardiyoserebrovasküler hastalıklara, karaciğer ve safra yolları hastalıklarına sebep olabilir.
Akışındaki tıkanıklık asidite, gastrit, karında gurultu-şişkinlik, kusma, ishal, iştahsızlık, midede ağrı - spazm, açlık hissi, hıçkırık, kabızlık, yorgunluk, zayıflık, akne, fıtık, kolik, apandisit, ağrılı regl, yumurtalık sorunu, göğüs kisti, bacak ve diz ağrısı gibi sorunlarına sebep olabilir.
Hayata bakış ve istekte azalma, ağızda kuruluk, şişme, ağrı, diş kökleri hastalığı ve kadın hastalıkları tıkanıklıktan kaynaklanabilir. Duygusu ''endişe''dir.
***
DALAK/PANKREAS MERİDYENİ:
Kanın oluşumu ve düzgün akışından sorumludur. Uzak Doğu felsefesine göre dalak doğumdan sonra var olmanın temelindeki organlardan birisidir. Yin’i temsil eder. Mide meridyeniyle eştir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 09:00 – 11:00’dir. Bu saatlerde yapılan egzersizler dalak meridyenini aktive eder.
Kullanılmış kırmızı kan hücrelerini yok edip zararlı bakterileri yok edip zararlı bakterileri nötralize eden yapılar oluşturur. Kas hastalıkları, felçlerde, ağız hastalıklarında, diabet ve gutta etkilidir.
Dengesizliğinde, zayıf adaleler, renksiz ve kuru dudaklar, göğüste kist, kol altı lenflerinde şişme, rahimde kist, adet sorunları, bacak ve diz ağrıları, ödem ve mantar gibi rahatsızlıklar olabilir.
Dalak/Pankreas meridyeni vücuttaki sıvı-elektrolit düzenlenmesinde, bağışıklık sistemi rahatsızlıkları ve alerjide etkilidir. Dolayısıyla ödem bu meridyendeki tıkanıklıktan kaynaklanabilir. Psikolojik olarak kişi çok düşünür ve endişeye kapılabilir, sürekli yeme ihtiyacı içerisinde olabilir. Düşünce ve endişe dalağa zarar verir.
***
KALP MERİDYENİ:
Kalp kanı ve damarları idare eder, kan dolaşımını düzenler. Kalp meridyenin en yüksek olduğu zaman diliminde vücut, yang enerjisinin en üst anındadır ama artık azalmaya başlamaktadır. Ying enerjisi de en düşük olduğu zamandır. İşte bu anda istirahat etmek, şekerleme yapmak vücut enerjisini tazeler. Kalp meridyeninin regülasyonu depresyonu yok eder. Rahatlamak için gün içinde kısa bir uyku, sakin ve rahat oturup ruh ve zihni beslemek ve çeşitli meditasyon teknikleri uygulamak rahatlatıcı faaliyetlerdir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 11:00 – 13:00’dür.
Bu meridyen zihinsel tesir gösterir. Düşünmenin aktifliğini ve hafızayı yönetir. Dengesizliğinde sinirsel gerilim başlar. Akıştaki tıkanıklık durumunda ise kolun iç tarafından ağrı, uyuşma, serçe parmakta ağrı veya tutukluk, uykusuzluk, unutkanlık, mantıksız hareketler olabilir. Duygusu ''sevinç'' tir.
***
İNCEBAĞIRSAK MERİDYENİ:
Dışarıdan bedene giren besin maddelerini alır ve bunları kullanabilir hale getirir. Mahsül toplayan başkan diye tanımlanır. Kulakta çınlama, uğultu, iştime bozukluklarında etkilidir. Yangı temsil eder. Eşi kalp meridyenidir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 13:00 – 15:00’dir. Bu saat aralığında sindirim başlamıştır. Ağızdan alınan, çiğneyerek tükürük enzimleri ile parçalanmış gıda, mide özsuyu asidi ile iyice mama kıvamına gelince ince barsaklara geçer. Bu sırada pankreas ve safra enzimleri de bu geçişe katılırlar. Uzun süreli düzensiz beslenme enerjiyi azaltarak çeşitli hastalıkları başlatır. Serçe parmağa masaj yapmak veya kolları sallamak incebağırsak meridyenini aktive eder.
Kalp meridyenine yardım eder. Kalp meridyeninin enerjiyi karnın alt bölgesinde tutmasına destektir. Öfke, şok, keder, üzüntü, hüzün gibi duygular karnın alt kısmında toplanır. Böyle bir durumda sırtın alt kısmında ağrı olabilir. Bu meridyendeki tıkanıklık kolun iç tarafın da ağrı, uyuşma, el küçük parmağında ağrı veya tutukluk veya beyaz leke, uykusuzluk, unutkanlık gibi sorunlara yol açabilir. Duygusu ''sevinç''tir.
***
MESANE (İDRAR TORBASI) MERİDYENİ:
Bu meridyen böbreklerin faaliyetini düzenlemeden sorumludur. Böbreğe yaşamsal gücün depolanmasında yardımcıdır. Tüm organların yöneticisidir. Mesane (İdrar Torbası) iyi çalışmazsa sistem toksinlerle zehirlenir. Yangı temsil eder. Böbrek meridyeniyle eştir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 15:00 – 17:00'dir. Bu saatlerde doğru kararlar verilir. Canlılık üst düzeydedir. Çalışma etkinliği yüksektir.
Meridyenin noktaları organizmanın birinci seviyede koruyusudur. Dengesizlik halinde büyük sinirsel gerginlik yaşanır ve kişi aşırı tepki verebilir. Genellikle sırtın altındaki kaslar sertleşir.
Baş ağrısı, saç dökülmesi, omurgada tutukluk, ense ve bel ağrıları, hemoroit, varis, siyatik ağrı, bacaklarda kramp ve kaslarda kasılma gibi sıkıntılar akıştaki tıkanıklığın göstergeleri olabilir. Duygusu ''korku''dur.
***
BÖBREK MERİDYENİ:
Esas fonksiyonu tuz ve su değişimini dengelemektir. İrade, kararlılık, libido ile ilgilidir. Kemik sistemi, kulak, beyin, saç ve kıllar bağlantılıdır. Ying’i temsil eder. İdrar meridyeniyle eştir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 17:00 – 19:00’dur.
Böbrekler Chi enerjisinin depolandığı yerdir. Bu enerji vücuda hayati faaliyet ve canlılığı verir. Böbreklerin iyi çalışmaması toksinlerin birikmesine, kan dolaşımının iyi olmamasına sebep olur.
Bacaklarda terleme ya da yanma, idrar tutamama ya da geç çıkma, kulaklarda çınlama, uğultu, kuru cilt, gözaltında şişme, leke, korku, melankoli, uykusuzluk ya da cinsel sorunlar, şiş ayak bilekleri, varis, yüksek tansiyon, akciğerlerde kist, kasıklarda egzama ve mantar, kısırlık, bu meridyendeki tıkanıklığın sebep olduğu problemler olabilir. Duygusu ''korku'' dur.
***
PERİKARDİUM (PERİKARD) MERİDYENİ:
Perikard kalbin ve kan dolaşımının yöneticisidir. Kalbi saran zardır, koruyucudur. Kalbin en önemli işlevini yerine getirirken rahat çalışacağı kaygan bir ortam yaratır. Seksüel meridyendir. Ying’i temsil eder. Üçlü ısıtıcı eş meridyenidir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 19:00 – 21:00’dir.
Kalbin kalkanıdır, görevi kalbi fazla yorulmaktan korumaktır. Eğer perikardı korursak hastalık kalbe gelmez. Stresin etkileri kalbe ulaşmadan önce perikardium üzerinde kendini belli eder.
Bu meridyendeki dengesizlik baş dönmesi, duygusal gerginlik, tansiyon rahatsızlıkları, uykusuzluk, karanlık korkusu, zayıflık, kol altında acı, şişkinlik, dirseklerde egzama, sıcak avuçlar, el orta parmağında egzama, siğil ve beyaz leke gibi sıkıntılara sebep olabilir. Duygusu ''sevinç''tir.
***
TRIPLE BURNER (ÜÇLÜ ISITICI) MERİDYENİ:
Bu meridyen hiç bir organa denk gelmese de tüm organlar bu meridyen tarafından korunur. Vücut sıcaklığı dengesi bu meridyenin görevidir. Yang'ı temsil eder. Perikart meridyeniyle eştir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 21:00 – 23:00’dür. Bu saatlerde ying enerjisi en tepededir ama azalmaya başlamak üzeredir.
Genelde tıkanıklık durumunda, gözün arka kısmında ağrı, kulaklarda sıkıntılar, omuz ağrısı, kollarda tutukluk ve ağrı olabilir. Üst ısıtıcıda bozukluk varsa yaylanarak yürüyüş bozulmuş, baş öne eğiktir. Orta ısıtıcıda bir bozukluk varsa sindirim bozulmuştur. Alt ısıtıcıda bir sıkıntı var ise üreme organ fonksiyonlarında zayıflama olabilir. Duygusu ''sevinç''tir.
***
SAFRA KESESİ MERİDYENİ:
Bu meridyen karar vermek ve yargılamak ile görevli olduğu için kızgınlık ve ani kararlar chi enerjisinin bu organda gereğinden fazla olmasıyla ilişkilidir. Kararsızlık ise bu organdaki chi enerjisinin azlığına işarettir. Sinir, kas ve eklemlerde etkilidir. Cesur olmayı sağlar. Kararlı ve dengeli olmanın organıdır. Savaşçılığın ve casaretin organı olarak tanımlanır. En uzun meridyendir, uzun bir yol kat ettiği için bu meridyendeki tıkanıklıklar bir çok soruna yol açabilir. Yang'ı temsil eder. Eş meridyeni karaciğerdir. Chi enerjisini en yoğun aldığı saatler 23:00 – 01:00’dir. Bu saatte uyumayanlar çeşitli rahatsızlıklara maruz kalabilirler. Bu saatler bizim uyku saatimiz olsa da aslında bu meridyenin asıl çalışma saatidir. Gece atıştırması, uyurken sindirim sisteminin çalışmasına neden olur. Uzun sürede safra düzensiz akar, safra yetersiz olur. Bu durumda en belirgin bulgulardan biri yağlı saçtır. Akşam 19.00’dan sonra gıda alımı kısıtlanmalıdır.
Bu meridyendeki tıkanıklık şakaklarda ağrı, boyunda ağrı ve tutukluk , göz ve kulaklarda zayıflık, diz sorunları, 4.ayak parmağında nasır, astım, zona, omuz ve kasıklarda ağrı, diz sorunları, kalçada ağrı gibi sorunlar yaratabilir. Duygusu ''öfke''dir.
*Yin ve yang iki karşıt güçtür; Yin dişi, negatif iken yang erkek ve pozitiftir; bir araya gelerek Chi’yi oluştururlar.
